Dersin Adı: Fıkıh Dersleri
Dersin Üstadı: Bülent Özbaş
Dersin Sayısı: 1. Ders
Dersin Konusu:Dini Hükümleri Öğrenmenin Yolları
Dersin Metni:
Her mükellef yerine getirmesi gereken günlük şer’î vazifelerin detaylarını (namazın temel hükümleri, oruç, taharet, bazı alışveriş hükümleri vs.) öğrenmek zorundadır. Eğer bu hükümleri öğrenmemek, bir vacibi terk etmeye veya bir haramı yapmaya sebep olursa bu kimse günahkâr sayılır.
Buluğun alameti üç şeyden biridir:
1-Cinsel bölgede kalın tüylerin bitmesi
3-Erkeklerde 15, kızlarda 9 kamerî yılın geride kalması.
Buluğ alametlerinden herhangi biri kendisinde görülmeyen kimse için “buluğa ermiştir” denilemez ve dolayısıyla bu kimse şer’î hükümleri yerine getirmekle yükümlü değildir.
Kızların 9 yaş öncesi gördükleri kan buluğ alameti değildir.
Buluğun ölçüsü kamerî yıldır. Eğer şemsî (güneş) yılına göre doğum tarihi biliniyorsa, güneş ve ay yılı arasındaki fark göz önünde bulundurularak buluğ yaşı hesaplanabilir. (Her kamerî yıl, 10 gün, 21 saat ve 17 saniye güneş yılından daha azdır.)
Dinî Hükümleri Öğrenmenin Yolları
Mükellefin dinî hükümleri öğrenip onlara göre amel etmek için üç yolu vardır:
1-İçtihat: İçtihat, şer’î hüküm ve ilahî kanunların fakihlerin nezdinde kabul gören muteber kaynaklara dayanılarak elde edilmesine denir.
2-İhtiyat: Mükellefin, şer’î vazifesini yaptığına emin olacak şekilde amel etmesine ihtiyat denir. Örneğin; bazı müçtehitlerin haram bildiği, bazılarının da haram bilmediği bir işi yapmaması; aynı şekilde bazı müçtehitlerin vacip bildiği, bazılarının da vacip bilmediği işleri yapması ihtiyattır.
3-Taklit: Dinî hükümleri uygulamada, gerekli şartlara sahip olan müçtehide başvurmaya taklit denir. Başka bir ifadeyle taklit, müçtehidin fetvalarına uygun amelleri yerine getirmektir.
Taklitsiz Ameller
Taklit etmeyen veya sahih taklit etmeyen kimselerin amelleri, aşağıdaki şartlardan herhangi birine uygun olursa sahihtir:
3-Taklit etmesi gereken müçtehidin fetvalarına mutabık olursa
Taklit Merciinin Şartları
6-Vacip ihtiyat gereği yaşıyor olmak.
8-Fetvada mercilik makamının öneminden dolayı, vacip ihtiyat gereği nefse hâkim olmak ve dünya düşkünü olmamak.
10-Vacip ihtiyat gereği a’lem/ en bilge olmak.
Gerekli Şartlara Sahip Müçtehidi Tanımanın Yolları
Gerekli şartlara sahip müçtehidi tanımak iki yolla mümkündür:
1-Emin olmak: Bu güven gerek halk arasındaki yaygın şöhretten kaynaklansın, gerek şahsî tecrübeyle elde edilsin, gerekse başka bir yolla elde edilsin, fark etmez.
2-Adil iki uzmanın şahitliği: Bu konuda mükellef tamamen emin olmasa da adil iki uzmanın şahitliği yeterlidir.
Müçtehidin Fetvalarını Elde Etmenin Yolları
Müçtehidin fetvaları şu yollarla elde edilir:
1-Müçtehidin bizzat kendisinden işitmek.
2-Bir veya iki adil şahitten işitmek.
3-Güvenilir bir şahıstan duymak.
4-Hatalı olmaması kaydıyla müçtehidin Tam İlmihal’inde görmek.
YORUMLAR